Pages

Thứ Tư, 16 tháng 4, 2014

Bạn lên trong cho mình một cây cảnh đẹp

Người dân nơi đây làm cây cầm cự, như ngồi trên đống lửa bởi khoản nợ bạc tỷ phải trả lãi vay... Đại gia lỡ bước sa cơ Xã Hồng Vân được xem là chợ cây cảnh lớn nhất miền Bắc, nơi tụ họp của giới cây cảnh ba miền, cũng là vườn ươm những tỷ phú trẻ cho huyện Thường Tín. Cũng nhờ làm ăn lên hương nên cách đây chỉ hơn năm, riêng làng Cơ Giáo, có khoảng 40 chiếc ô tô, trong đó những dòng xe hạng sang như BMW X6, Lexus 350, Camry 2.4 nhập Mỹ... Đỗ dọc đường làng, bên mép ruộng. Chuyện mua bán, trao đổi những cây cảnh hàng trăm triệu, hàng tỷ, thậm chí cả chục tỷ bạc là chuyện thường ngày ở xã”. Thế nhưng, từ giữa năm ngoái lại đây, suy thoái kinh tế càn quét, thị trường cây cảnh trầm lắng, gần như không có bán mua. Nhiều đại gia làm cây cảnh đứng ngồi không yên với những món vay từ ngân hàng, hay khoản vay tín dụng đen lãi suất 30-60%/năm. Làm nghề hơn chục năm nay, anh Nguyễn Văn Hiệp, một đại gia cây cảnh của làng Cơ Giáo, đồng thời là Chủ tịch Hội sinh vật cảnh xã Hồng Vân thốt lên chưa bao giờ cây cảnh bí như năm nay”. Anh Hiệp nói, cây cảnh là đồ chơi của người giàu”, kinh tế khó khăn, người giàu cũng co vòi, mấy ai nghĩ chuyện ăn chơi. Lượng cây giao dịch rất ít, so với giữa năm ngoái về trước chỉ được 1-2%, chủ yếu cũng là trong giới làm vườn trao đổi, để giúp đỡ nhau là chính. Cây không bán được, dù đã giảm giá mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đời sống cả làng, xã, đến thu nhập của nghìn lao động ăn theo. Dẫn tôi đi giữa vườn cây, anh Hiệp cho biết, nhà có 300 cây cảnh, thuộc loại đắt tiền, đặt ở 2 vườn, tổng diện tích 3.500 m2. Lúc cao điểm, vườn cây của anh được định giá trên 40 tỷ đồng. Trong đó, có cây sanh dáng long phá”, giá hơn 3 tỷ đồng, có khoảng 15 cây trị giá hơn 1 tỷ đồng. Nhưng cuối năm ngoái lại đây, anh chỉ bán được một cây giá 250 triệu đồng, trong khi cây này trước đó phải 300-400 triệu. Khoảng 7-8 tháng trước buôn cây còn kiếm được. Cứ 3-5 ngày lại đánh một chuyến xe 3-5 cây từ các tỉnh về, mấy ngày sau là bán hết, lãi mỗi cây mấy chục triệu là chuyện thường. Lúc đó, 5 anh em nhà tôi có 5 ô tô, nay chỉ còn một chiếc của nhà em gái. Riêng tôi đã đổi ba lần xe, vừa rồi phải bán con Mercedes C180 để trả nợ, giờ phải chạy xe máy. Hằng tháng cũng trầy trật xoay lãi cho khoản vay khoảng 2 tỷ đồng từ ngân hàng, cũng may chưa bị quá hạn lần nào”- anh Hiệp chia sẻ. Giới cây cảnh ở Hồng Vân vẫn xì xào về nguy cơ vỡ nợ của ông chủ trẻ có tên H.V, tuổi đời mới ngoài ba mươi, với khoản vay tín dụng đen” hàng chục tỷ đồng. Nhiều người nói tìm gặp được V. Lúc này rất khó. Cũng may, tôi gặp được anh ở nhà một người bạn ở Thường Tín. Anh V. Nói trong tâm trạng mệt mỏi: Họ nói tôi nợ hàng chục tỷ là đúng đấy, chứ không phải đồn thổi”. Theo anh V., vườn khoảng 400 cây của anh hơn 7 tháng nay không bán được cây nào. Năm trước, anh đầu tư riêng tiền cây đã 30 tỷ đồng, tiền đất hơn chục tỷ, trong đó 80% là đi vay từ tín dụng đen. Mấy năm vừa rồi vì kiếm ra tiền, giới cây cảnh lo chạy đua vũ trang”, có bao nhiêu tiền đổ vào đầu cơ cây, mà toàn tiền vay ngoài. Tôi là người năng động mà còn không bán được, thì ít người bán được. Thị trường cây cảnh đang đóng băng theo bất động sản” - anh V. Nói. Anh Nguyễn Văn Hiệp bên vườn cây bạc tỷ nhà mình nhưng nay ít người mua. Anh V. Chia sẻ, năm trước, lúc kiếm được anh cũng có khoản vốn hơn chục tỷ đồng, có trong tay 2 con xe Lexus, nhưng nay đã bán hết trả nợ. Lúc cần tiền, V. Phải vay lãi suất tín dụng đen từ 38-60%/năm; mỗi tháng trả lãi 200 triệu đồng. Anh V, tâm sự: Cái gì nó cũng có giá của nó. Lúc làm ăn được thì mọi người cho là người hùng, còn lúc không được thì họ nói là chết vì bệnh hoành tráng. Điều quan trọng là mình sống với anh em thế nào, lúc chết hay sống cũng có anh em”. Cầm cự, lấy ngắn nuôi dài Cái gì nó cũng có giá của nó. Lúc làm ăn được thì mọi người cho là người hùng, còn lúc không được thì họ nói là chết vì bệnh hoành tráng. Điều quan trọng là mình sống với anh em thế nào, lúc chết hay sống cũng có anh em” - Anh V, một đại gia cây cảnh Trước tình hình khó khăn, không ít tỷ phú cây cảnh chuyển hướng, lấy ngắn nuôi dài. Khi tôi đến nhà, anh Nguyễn Ngọc Hòa thôn Xâm Thị, Hồng Vân, đang dở tay chăm cho đàn lợn gần 30 con lợn thịt, 10 con nái nuôi theo mô hình công nghiệp. Anh Hòa cho biết, đầu tư trang trại này gần 300 triệu đầu năm nay, để có nguồn thu nuôi sống gia đình, thay cây cảnh. Anh Hòa chia sẻ, anh làm nghề cây cảnh hơn 6 năm nay, lúc nào cũng sôi động, cho thu nhập cao. Từ giữa năm ngoái về trước, mỗi tháng đút túi từ cây cảnh 300-400 triệu là bình thường. Thấy làm ăn được, anh Hòa đầu tư 8 tỷ đồng mua 2,5 mẫu đất, làm khoảng 200 cây, giá từ 200-800 triệu đồng/cây. Trong khoản đầu tư, anh có 4 tỷ đồng, nửa còn lại đi vay, trong đó vay ngân hàng 1 tỷ, lãi suất 18%; số còn lại là vay bên ngoài, cũng phải hơn 30%/năm; tính ra, anh Hòa trả lãi 70 triệu đồng/tháng. Còn năm nay thực sự là một cú sốc, từ tháng 8-2011, thị trường cây chững lại. Đầu năm đến nay chỉ bán được 200 triệu đồng, không đủ trả lãi vay. Khi thấy tôi mở thêm trang trại, anh em làm cây không bằng lòng. Tôi cũng thấy băn khoăn. Nhưng vì hoàn cảnh, mỗi người có một cách nghĩ. Anh em chờ tính khi kinh tế ổn định, cây sẽ có giá. Nhưng chờ 1,2 năm nữa, thì lấy gì sống? Tôi vẫn cứ yêu nghề cây, nhưng nay phải nuôi lợn để sống đã” - anh Hòa tâm sự. Ở Hồng Vân, giới cây cảnh vẫn tôn anh Nguyễn Văn Chí, Phạm Văn Quỳnh, Ngô Xuân Giang là những người mở đường, đem nghề kiếm bạc tỷ về cho người dân xứ này. Hiện, họ được xem là trường vốn, có những vườn cây được định giá cả trăm tỷ đồng, nhưng cũng gặp không ít khó khăn. Anh Phạm Văn Quỳnh thôn Xâm Xuyên cho biết, doanh nghiệp làm ăn phải đi vay tới 80% số vốn, nhưng anh đi vay không quá 10% đầu tư vào vườn cây. Do cây bán không được, 10 lao động, anh chỉ giữ lại 6 người làm thường xuyên. Lúc này phải bình tĩnh, tập trung chăm sóc, tỉa cây, để giữ nghề, chờ thời. Còn anh Nguyễn Văn Hiệp cho biết, đang nghiên cứu làm thêm các loại cây cảnh ít tiền 1-5 triệu, giới bình dân chơi được. Anh hào hứng: Tôi cũng đi thực tế, tìm hiểu ở Nhật, Trung Quốc, Thái Lan, thấy làm hoa trong chậu phục vụ văn phòng, lễ hội, trưng bày đường phố rất đẹp, mà hiện ở ta đang có thị trường rất lớn. Tôi đang nghiên cứu, sẽ làm thật bài bản về loại hoa này, vì thời gian ngắn, vốn ít, quay vòng nhanh, lại bền”. Có vẻ anh kỳ vọng vào hướng đi mới, tôi cũng mong anh thành công. Đổ hàng chục tỉ thu gom cây cảnh Khi kinh tế thịch vượng nhiều người không tiếc khoản tiền hàng tỉ đồng tậu cho mình một cây cảnh ứng ý làm thú vui trong các biệt thự sang trọng; các dự án BĐS cũng đầu tư không ít tiền để mua cây cảnh làm đẹp. Vì thế, trong một thời gian dài, bám theo các chu kỳ tăng trưởng nóng kinh tế và cơn sốt BĐS, cây cảnh cũng được "thơm lây" đắt hàng tăng giá. Đã có một thời, kinh doanh cây cảnh là một mốt thời thượng, giá trị cây cảnh được các ông chủ nâng lên mỗi ngày, rồi chính khách hàng đổ xô tìm mua, săn cây đẹp không tiếc tiền... Kéo theo một thị trường sôi động. Thấy kiếm ăn được nhiều người đã đổ xô đi kinh doanh cây cảnh, không ít người bỏ vốn, thế chấp tài sản ngân hàng để tậu cây, buôn bán. Với số tiền bỏ ra lên đến hàng tỷ đồng, chẳng mấy chốc có trong tay vườn cây đẹp, nhiều người ngiễm nhiên được xưng danh là đại gia cây cảnh. Anh Hà Thành Quang Lục Lam - Bắc Giang, đã có cả chục năm kinh nghiệm trong nghề cây cảnh. Nhiều năm liền, anh đã bỏ ra hàng chục tỉ đồng để gom các cây bon sai có thế đẹp rồi tạo dáng chờ giá cao để bán, ngoài ra anh còn thu gom các loại cây sanh để xuất khẩu sang Trung Quốc. "Vốn để thu gom đôi khi không có nhiều nhưng sợ người khác mua mất nên phải huy động vốn ở nhiều nơi thậm chí vay tín dụng đen để mua bằng được. Cạnh tranh mua cây là cuộc đua ngầm, giá đẩy lên quá cao khiến người thắng cuộc có khi cũng giật mình", anh Văn chia sẻ Nuôi mộng làm tỉ phú cây cảnh, ông Nguyên Hải Thành Như Quỳnh - Hưng Yên đã cầm cố ngôi nhà của mình cho ngân hàng để vay 300 triệu kinh doanh. Ban đầu vốn mỏng, nhưng do khéo mua đi bán lại, dần dần tài sản anh lên đến hàng cả tỉ. Say nghề, ham lợi, anh vẫn tiếp tục tìm kiếm các cây ở khắp mọi thậm chí sang các nước bạn Lào và Campuchia để thu gom "tích trữ" chờ giá cao để bán lãi lớn. Ông Lượng cho biết, cây cảnh loại lâu năm, tiền trăm triệu, tiền tỷ mỗi cây thực ra không có nhiều. Đó chỉ là loại cây đầu tư để làm hàng, thể hiện đẳng cấp, chơi lâu dài còn chủ yếu giới cây cảnh vẫn trông chờ bán cây cho các dự án BĐS. Cây cảnh trong các dự án cần khối lượng lớn, đủ chủng loại, không cầu kỳ về kiểu dáng chất lượng. Trong thiết kế, giá trị cây cảnh phục vụ cho cảnh quan môi trường của các dự án lến đến hàng chục tỉ đồng. "Trúng cây cảnh dự án thì thắng rất nhanh những cũng không ai ngờ khi dự án chết thì mình cũng chết theo. Tiếng là vườn cây tiền tỷ những bán không được, cho không xong. Không ít người có vườn cây tiền tỷ giờ thành cục nợ tiền tỷ", ông Lương nói. Mua cây tiền tỉ, bán giá củi. Kinh tế khó khăn, đặc biệt các dự án BĐS, các công trình xây dựng ngưng trệ khiến cho thị trường trở nên buồn tẻ, giá trị cây cảnh giờ chỉ còn bằng 30 - 50% so với trước. Các đại gia cây cảnh nay cũng chịu chung số phẫn với các đại gia nhà đất trước kia. Vốn bỏ vào hàng chục tỉ nay chẳng còn là bao. Anh Nguyễn Quang Khánh Hạ Bằng - Thạch Thất - Hà Nội vốn là đại gia cây cảnh có tiếng, là tay thầu cây công trình có hạng một thời thì nay lại đang thất nghiệp, ô đống nợ lớn. Kinh tế suy thoái, BĐS đóng băng, cây cảnh sụt giảm cả giá và số lượng khiến anh bị đọng vốn hàng chục tỉ do gom cây bon sai thời giá cao, nhưng chưa kịp bán ra. Trước kia, anh tậu cho mình chiếc Lexus RX 350 đi công trình nay anh cưỡi trên chiếc Suzuki Best cũ trốn nợ. Đây cũng là tài sản cuối cùng do anh đã phải bán dần tài sản có giá trị để trả nợ. Anh Trần Hoàng Minh Đan Phượng - Hà nội hiện đang ôm số nợ gần 5 tỉ đồng do kinh doanh cây cảnh xuất khẩu sang Trung Quốc nhưng bị khi thương lái Trung Quốc "bỏ bom". Vườn cây tiền tỷ hoành tráng năm nào của anh giờ như một cái vườn hoang, cây cảnh giờ cũng bị bỏ quên do hết tiền và không còn hứng thú để chăm sóc. "Giá trị của nó trước kia thì trên trời giờ giá rẻ như củi", anh Thủy chia sẻ. Anh Trần Hướng Quang Thạch Hòa - Thạch Thất - Hà Nội may mắn trúng thầu 15 tỉ cung cấp cây câycảnh đẹp bóng mát cho một dự án khu đô thị gần cầu Vĩnh Tuy nên đã dồn toàn bộ tài sản vốn liếng, thậm chí cầm cố nhà cho ngân hàng để lấy vốn chạy dự án. Tuy nhiên, khi dự án chưa xong, tiền chưa lấy thì nhà đất rớt giá, dự án dừng xây dựng, vệc thanh toán cây cảnh cho anh cũng bị đọng lại. Nay anh Quang mang nợ vì không thể đòi được nợ từ dự án, còn cây cảnh cũng không biết bán cho ai. Không chỉ đại gia cây cảnh chết mà nhiều người ăn theo đại gia cũng trở nên bi đát. Anh Hà Xuân Minh Hạ Bằng - Thạch Thất - Hà Nội cũng phải bán xe tải cẩu vì trước kia xe của anh chỉ phục chở cây cảnh cho các đại gia, giờ đây các đại gia lâm nạn nên xe của anh không có việc để chạy. Đằng sau hào quang một thời của các đại gia cây cảnh thì nay chỉ còn lại một đống đổ nát, nợ nần. Đại gia thuở nào giờ đang chạy đủ đường để đòi nợ và trả nợ rồi cầu mong BĐS sớm hồi phục để giải phóng số cây tiền tỷ thu hồi vốn bỏ ra. Hiện nay trên cả nước có rất nhiều địa phương chơi bonsai, cây cảnh. Nhưng có lẽ, nổi tiếng nhất là tỉnh Nam Định khi cả huyện, cả tỉnh đổ xô đi trồng, chơi và kinh doanh cây cảnh một cách máu mê”, thậm chí đã có thời gian còn được liệt vào danh sách mũi nhọn phát triển kinh tế” của tỉnh. Làng Điền Xá thuộc huyện Nam Trực, Nam Định nức tiếng về nghề trồng cây cảnh từ cách đây 700 năm nhưng hầu như chỉ để chơi là chính. Tuy nhiên, gần chục năm trở lại đây, khi cơn sốt” cây cảnh xảy ra, cây cảnh Điền Xá mới bung ra bán khắp cả nước. Khách mua từ Hải Phòng, Hà Nội, Nghệ An, Đồng Nai, Sài Gòn... Kéo về, cây cảnh tiền triệu nâng dần thành tiền tỉ rồi chục tỉ. Nhiều người sở hữu cả sân triển lãm” trị giá cả trăm tỉ đồng. Có người nhảy ra buôn cây cảnh, thậm chí cho cây xuất ngoại. Thấy cây cảnh có giá, người dân đua nhau đi trồng. Mọi thứ cây đều bị chặt đi để nhường đường cho sanh cảnh. Trồng trong sân vườn không đủ, bà con đưa cây ra trồng ngoài ruộng lúa. Thế là diện tích trồng lúa ngày một thu hẹp dần, thay vào đó là những vườn, trang trại cây cảnh. Theo thống kê của UBND tỉnh Nam Định, từ năm 2006 đến nay, ngoài 2.600 ha đất hoang hóa được cải tạo để trồng sanh thì diện tích đất lúa tại Nam Định chuyển đổi sang trồng cây cảnh là gần 2.000 ha. Tuy nhiên theo lẽ thường, cái gì hiếm thì mới quý, khi đã bội thực, dư thừa rồi thì cũng mất giá trị. Anh Vũ Văn Quynh ở xóm 14, An Đạo, Hải An, huyện Hải Hậu ngậm ngùi: Tôi đầu tư gần 500 triệu đồng trồng 1.000 gốc sanh phôi. Năm 2012, giá cây phôi giảm tới 80% nhưng cũng chẳng ai mua. Cả năm bán tống tháo được trên 30 triệu đồng, không đủ chi phí chăm sóc”. Anh Quynh là một trong số hàng ngàn hộ dân tại tỉnh Nam Định đang lao đao, chết đứng vì trót đầu tư quá đà vào cây cảnh. Nguyên nhân cũng vì khoảng giữa năm 2006, phía Trung Quốc bất ngờ nhập tiểu ngạch cây xanh phôi với giá cao. Trong giai đoạn 2006 – 2008, chỉ riêng doanh thu từ trồng sanh cảnh mỗi năm tại Nam Định đã đạt 300-400 tỉ đồng, đến năm 2010 tăng lên hơn 1.000 tỉ đồng. Vì lợi nhuận quá lớn, không chỉ người dân hứng khởi đua nhau trồng cây, mà ngay đến cả UBND tỉnh cũng quá tin tưởng vào thị trường này, khuyến khích, tạo điều kiện cho cây cảnh phát triển. Không những thế, trong các văn bản của UBND tỉnh vào thời gian này đều xác định đây là mũi nhọn phát triển kinh tế”. Thế nhưng từ giữa năm 2011 đến nay, hầu như bà con đều gặp khó khăn đầu ra, lượng sanh cảnh bán rất chậm. Phía Trung Quốc đã dừng hẳn nhập cây sanh tiểu ngạch, mà đây lại là thị trường tiêu thụ chủ yếu. Người dân và các doanh nghiệp cung cấp cây cảnh ở Nam Định lâm vào tỉnh cảnh khốn đốn, giấc mộng đổi đời nhờ cây sanh giờ đây tan thành mây khói”. Cây cảnh hết thời, người nông dân lại muốn tìm về ruộng lúa. Lúa dù rẻ nhưng vẫn còn bán được, nhưng cây sanh khi đã ế thì bán chả ai mua, cây có đẹp mấy cũng chả khác gì… cây củi. Tuy nhiên, muốn quay lại trồng lúa thì phải bỏ hết cây cảnh, mà tiền đầu tư vào đây lại quá lớn, bỏ thì thương tiếc tiền mà vương thì tội mình è cổ ra làm không có lãi. Chủ trương của tỉnh có tầm nhìn cũng chẳng xa hơn người nông dân là mấy, lúc được mùa” thì hân hoan báo cáo thành tích, khi ế ẩm” thì tự nông dân lo liệu mà trả nợ. Đúng là đem con bỏ chợ” chỉ có nông dân là muôn đời thiệt. Ảnh minh họa. Năm nay, nạn trộm cắp lại tung hoành” ngang dọc. Đầu tháng 11 Âm lịch, tại Làng hoa Vân Trì, Đông Anh, Hà Nội, gia đình anh Lê Văn Quyết đã bị kẻ gian đột nhập vào khu vườn phía sau nhà bê đi một số chậu sung, si cảnh uốn thế và nhiều chậu hoa hồng môn, hoa cúc mâm xôi, đỗ quyên... Chuẩn bị bán Tết trị giá mấy chục triệu đồng. Anh Quyết cho biết, mặc dù đã rất cảnh giác khi rào lưới cẩn thận và nhốt một con chó tại lều nhưng bọn trộm đã đánh bả cho chết rồi bê cây đi. Hay như vụ mất trộm 200 gốc hoa ly màu phớt hồng đang độ nhú nụ chờ bán Tết cả chục triệu đồng mới đây, hôm 15/12 của nhà bà Nguyễn Thị Tám, ở làng hoa Mê Linh, Hà Nội cũng là bài học để những hộ gia đình trồng hoa, cây cảnh lưu tâm. Bọn trộm biết hoa ly có thể trồng lên chậu và bán chậu cảnh loại này vào dịp Tết rất được giá nên đã nhanh” hơn khổ chủ một bước. Chúng đã theo dõi khổ chủ, khi thấy nhà không có lều lán trông hoa nên đã lợi dụng đêm tối để bứng trộm. Nguyễn Long .. Lực lượng PCCC quận 9 huy động 3 xe cứu hỏa cùng hàng chục chiến sĩ đến hiện trường dập tắt đám cháy. ĐOÀN MINH. Những cây quất đáng bình thường, giá rẻ được nhiều người mua quan tâm. Nguyễn Văn Đông bên cây Long Hóa” giá trị hàng tỷ đồng. Thành tỷ phú nhờ... Rửng mỡ” Một biệt thự ngự giữa đồng xanh, cây xanh, gió xanh và hình như mầu xanh của mái tóc ông chủ Vĩnh thời trai trẻ với bốn năm quân ngũ về quê đã lặn vào cỏ cây, hoa lá trong vườn, để ở tuổi 63 dù khiêm tốn vẫn có quyền đặt cho vườn mình một cái tên ấn tượng Ngân hàng xanh”. Khu vườn rộng chừng 3.600 m2 của ông toàn những cây cảnh quý, trong đó có khoảng 50 cây giá từ một tỷ đồng mỗi cây trở lên. Vì thế, kiếm cây có đủ bảy tiêu chuẩn da mốc, thân quái, rễ kiềng, gốc bồ, ngọn chỉ, sẹo liền, cành ngoan trong vườn ông không khó. Ông Vĩnh sinh được ba con trai. Cả xóm 4, xã Hải Phương quê ông đều đùa rằng: Ông cám cò, có ba con cò, tam nam ắt sẽ rơi vào mệnh bất phú! Nhìn cơ ngơi bốn bố con ông, không ai nghĩ rằng ông đã có một thời sấp ngửa, ngày đêm vắt kiệt sức mình lo bát cơm, manh áo cho các con sinh nhai, ăn học nên người. Ông thì chỉ nghĩ, làm việc gì để có tiền mà không vi phạm pháp luật là làm. Ngay từ thời đánh vật với đường cầy sớm, khuya trên ruộng lúa để thu về hạt lưng, hạt lép đến mò mẫm cần mẫn giới thiệu tận làng gần, xóm xa, bán từng kg cám con cò, ông đã nghĩ đến làm cây cảnh. Ban đầu, tôi nghĩ mình được đi nhiều địa danh, có nhiều cảnh, cây đẹp nên muốn thu gọn về vườn mình để sau này, khi không còn phải bận rộn lo cái ăn, cái mặc nữa sẽ được thả sức thưởng thức”. Sau đó ít lâu, qua phương tiện thông tin địa chúng, ông được biết ở Nhật Bản, cây cảnh rất được ưa chuộng, giá rất cao. Ông nghĩ, một ngày nào đó, Việt Nam cũng vậy... Ông bùi ngùi kể lại chuyện xưa: Cách đây hơn 20 năm, nói chơi cây cảnh là người ta cho rằng, chỉ những người thừa của, rửng mỡ mới có tiền ăn chơi xa xỉ. Thấy tôi bòn nhặt từng đồng mua cây, mua gốc, mua cả cái lò gạch trơ xỉ, cỏ mọc nham nhở để trồng cây, ai cũng bảo tôi hâm. Có người ác khẩu còn bảo, ông này không tâm thần mới là chuyện lạ” .Cây sanh giá 300 cây vàng suýt bị hóa kiếp” Nâng chén trà trong vườn đẹp mê mẩn của ông, vừa nghe tiếng chim chuyền cành ríu rít, vừa ngắm bông hoa bạch trà hàm tiếu bên cả trăm chậu địa lan đang nhú ngồng nghênh phong đón Tết mà lòng tôi nhẹ nhõm, thanh thản lạ thường, mặc cho ngoài kia đang lao xao chợ búa. Mộc mạc, chân chất hồn quê, ông cho tôi xem những bức ảnh cây mà ông chụp trước khi chuyển quyền sở hữu cho chủ khác. Ông bảo đó là tác phẩm ông nặng lòng với nó, thỉnh thoảng lại đưa ra ngắm cho đỡ nhớ. Có cây chuyển hộ khẩu” rồi mà đêm dậy, giật mình ra ngồi ngẩn ngơ cả tiếng như mất hồn, mất trộm”, ông kể. Nhớ lại hơn 20 năm trước, khi ông vay vốn ngân hàng lén giấu vợ mua cơ man là gốc, là cây lớn, cây nhỏ, cây nằm, cây ngồi mà ông bảo rằng ông xin được. Sau này do không có tiền trả lãi, cán bộ ngân hàng đến tận nhà đòi lãi, vợ ông mới biết. Khuyên can ông không được, bà lén dội phích nước nóng vào gốc cây sanh to nhất vườn cho nó chết. Không ngờ năm ấy quá rét, nhờ nước nóng ấm rễ nên cây vượt qua sự khủng bố” nóng nẩy của bà Hồng vợ ông mà trở thành đại lão, trường sinh” để năm 2005 nó là một trong ba cây ông bán cho bà Lê Hương Vân, cán bộ vải sợi dệt Nam Định với giá 200 cây vàng. Nghe nói, bà Vân hiện bán cho ông Trần Thanh, công ty xi măng Ninh Bình với giá 300 cây vàng chỉ sau hai năm. Năm 2008, ông bán cho ông Phạm Minh Điệp ở Hải Dương 5 cây, thu về gần 6 tỷ đồng và mới đây ông lại bán ba cây thuộc loại bình thường, thu về trên một tỷ đồng. Nghe tôi hỏi nhỏ tiền nhiều thế ông tiêu sao hết?”, ông cười thật hiền: Vườn tôi là cái ngân hàng xanh” do cây cảnh đẹp tôi làm giám đốc, có người bả, nó có số dư khiêm tốn cả trăm tỷ đồng nằm trong cả trăm cây thế già đanh, già đổ trong vườn, càng để càng lãi. Khi rút là có ngay tiền chả cần chữ ký, con dấu phiền hà. Vậy nên, ngoài nuôi ba đứa con học đại học, tôi còn xây ba cơ ngơi bề thế cho con. Anh cả, cán bộ mặt trận huyện. Anh hai cán bộ phòng giáo dục huyện. Anh ba cán bộ tòa án huyện. Ai bảo tôi tam nam bất phú! Năm 2007, tôi mua đất trên Hà Nội 6 tỷ đồng, năm nay đã có người trả 12 tỷ, cây và đất càng để càng lãi sẽ là số tiền dưỡng lão của vợ chồng tôi”. Nguyễn Bổng .
Muôn kiểu cây giả Chị Nguyễn Hiền Anh phố Hai Bà Trưng, quận Hoàn Kiếm chia sẻ: Muốn có một năm may mắn, gặp nhiều tài lộc, vào sát Tết Canh Dần, tôi và chồng có lên chợ hoa trên đường Hoàng Hoa Thám và chọn mua một cây lộc vừng với những dải hoa đẹp, đỏ rực rỡ, cành lá xanh tốt với giá 600.000đ. Nhưng chỉ hai ngày sau, cuống hoa bắt đầu rụng tơi tả. Cây chết, vợ chồng tôi nhờ hàng xóm biết về cây cảnh đến xem hộ. Lúc này, chúng tôi mới biết là các dây hoa được dính với cây bằng keo 502 một cách tinh vi”.Còn anh Trần Văn Tuấn phố Quan Hoa, quận Cầu Giấy sau nhiều hồi đắn đo đã quyết định mua một gốc sung khá đẹp, thân xù xì mọc đầy rêu, quả sai và có nhiều cành lộc tại một đại lý” cây cảnh di động trên đường Âu Cơ. Tuy nhiên, cũng chỉ sau vài ngày, quả rụng, cây chết bởi những quả sung đều được gắn lên cây bằng keo, thậm chí người bán còn tỉ mỉ” ghép nhiều quả sung to, tròn lại với nhau thành từng chùm để lừa người mua hàng. Không chỉ mua của hàng bán dạo mới bị như vậy, mà ngay cả mua cây cảnh tại vườn trong những ngày sát tết, người tiêu dùng cũng có thể mua phải cây chất lượng kém. Gia đình bác Tuyên phố Phạm Huy Thông, quận Ba Đình mua một cây mai tại một vườn cảnh trên phố Hoàng Hoa Thám. Đúng vào mùng 1 tết, khi gia đình tụ tập chúc tết, thì từng cánh hoa rụng lả tả, sang ngày mùng 2 thì chẳng còn cánh, nụ nào. Qua phát hiện, mới thấy cây mai này đã bị chết gốc, người bán đính hoa và nụ vào để lừa người mua. Tiền mất là một chuyện, nhưng bực nhất là đầu năm đã gặp chuyện không may, rông cả năm” - bác Tuyên bức xúc. Một số điểm cần lưu ý khi mua cây Theo lời khuyên của những người chơi cây cảnh có kinh nghiệm, cây cảnh bán dạo có kiểu dáng bên ngoài đẹp không kém gì những cây tuyển tại những vườn cảnh, nhưng giá rẻ. Do tính chất bán hàng rong, thời vụ nên họ hay trà trộn cây giả, chất lượng kém để kiếm lời. Để giảm thiểu rủi ro, người tiêu dùng nên mua cây tại những vườn có uy tín hay tại những cửa hàng mở đã lâu, hạn chế tối đa việc mua cây cảnh của những người đi bán rong hay tại những vườn cây cảnh bán mang tính chất thời vụ. Anh Nguyễn Chí Thọ - chủ vườn cây Thọ Xuân, quận Tây Hồ - chia sẻ kinh nghiệm: Do mỗi loài đều có những đặc tính riêng để phân biệt, nên trước khi đi mua cây, người mua cần có những hiểu biết nhất định về loại cây mình lựa chọn. Như cây sung, rất khó để có thể trồng được cây sung gốc bé tí mà quả mọc chi chít, túm tụm một chỗ. Sung phải có quả xanh, quả già, chứ không có chuyện chín đều. Mà nếu có trồng được thì giá cây này cũng rất đắt bởi cả vụ có khi chỉ chăm được một, hai cây như vậy, trong khi đó giá bán những cây này của những người bán dạo lại rẻ đến bất ngờ... Đối với những loại cây cảnh khác, trước khi mua, người mua nên chú ý xem kỹ cuống lá, hoa xem có bị gắn keo hay nối vào hay không; tránh mua những loại cây bị đứt rễ, cành non, yếu; nên chọn những loại cây có gốc to, khỏe...Phi Long. -Theo đó, năm 2010, tại Lạng Sơn, cơ quan chức năng đã phát hiện có hơn 300 doanh nghiệp và cá nhân vận chuyển, xuất khẩu 9.457 cây các loại sang Trung Quốc. Từ đầu năm 2011 đến nay, cũng phát hiện hàng trăm hồ sơ với hơn 3.900 cây được xuất sang Trung Quốc. Đáng chú ý, trong số này có nhiều hồ sơ khai khống. Cơ quan chức năng đã tạm giữ 1.571 cây các loại không chứng minh được nguồn gốc.S.N. Phóng to Sau công đoạn chăm sóc, tạo hình, các nghệ nhân làng kiểng Chợ Lách lại cẩn trọng vận chuyển sản phẩm của mình ra chợ Tết. Trao đổi với PV Báo SGGP, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Hội An Quảng Nam, cho biết: Hội An mỗi năm trồng khoảng 200.000 chậu quất cảnh và thu lợi từ trồng hoa khoảng 32 tỷ đồng/năm. Tuy nhiên, năm nay nghề trồng hoa cây cảnh ở Hội An bị thiệt hại khoảng 30% vì bão quật ngã đổ làm vỡ chậu nên nghề trồng quất cảnh ở Hội An gặp khó khăn. Ngoài ra, một số giống hoa ngắn ngày xuống giống sớm bị mưa bão làm hư hại. Hiện Phòng Kinh tế Hội An đang rà soát thiệt hại của bà con trồng hoa, cây cảnh ở Hội An để có những hỗ trợ kịp thời. Hội An vừa qua cũng hỗ trợ giống hoa ly ly, phong lan,… cho các hộ dân bị thiệt hại do mưa bão gây ra, còn giống cây dài ngày như quất, bonsai… thì dân phải tự đầu tư. Tuy nhiên, ông Dũng cũng cho rằng, qua khảo sát sơ bộ, có lẽ do quất cảnh bị giảm số lượng nên hiện nay giá bán khá cao nên bà con nông dân có phần nào yên tâm vì giá cả có thể bù đắp được. Ngoài ra, Cây cảnh dep TP Hội An cũng tổ chức một đoàn nghiên cứu giá cả thị trường đối với các loại hoa, cây cảnh tại các địa phương miền Trung từ Bình Định đến Hà Tĩnh và một số tỉnh Tây Nguyên để hỗ trợ người trồng hoa, cây cảnh ở Hội An phân bổ cho phù hợp, tránh nơi quá thừa, nơi lại quá thiếu.. Phong tục chơi cây cảnh ngày Tết đã là một nét đẹp, được người dân Việt Nam lưu giữ trong nhiều thế kỷ nay. Tuy nhiên, để chọn được những cây đào, quất đẹp và có thể chơi được lâu thì không phải người nào cũng có thể biết. Hãy cùng điểm qua những cách chọn và mua cây cảnh đơn giản nhất, để có thể đem lại niềm vui và sự đề huề, ấm no của gia đình. Đối với quất, theo những nghệ nhân đã có nhiều năm trồng và chăm sóc, để có được cây quất đẹp thì người chọn phải tìm được cây hội tụ đủ các yếu tố: dáng đẹp; quả đẹp và đủ xanh, chín; lá, lộc xanh mơn mởn; và đặc biệt có chút nụ, hoa trắng. Người tiêu dùng cần lưu ý, để có một cây quất đẹp, nhất thiết là cây phải xanh và quả to đều, gồm cả xanh và chín. Tuyết đối không được chọn cây có lá vàng, vàng quá nhỏ, bởi vì những cây có là vàng là biểu hiện của hiện tượng thối rễ, còn quả nhỏ sẽ không đẹp. Đặc biệt, người mua quất cũng cần chú ý, khi chọn quất phải tìm những cây có lộc, lá của. Bởi vì theo quan niệm của người xưa, thì một cây được xem là hoàn hảo và có thể đem lại nhiều may mắn trong nắm mới thì không thể chọn cây có bộ lá nhỏ, cằn, không có chút lộc non nào. Cũng theo quan niệm của những người trồng cây lâu năm, để tránh tình trạng mua phải những cây yếu, quả bị gài làm giả, khi mua bạn nên rung thật mạnh cây quất và vạch đài quả ra xem. Khi chọn được cây quất ưng ý với đầy đủ yếu tố gồm dáng, quả, hoa, lộc, thì việc chăm sóc cây cũng là một khâu khá quan trọng. Bởi vì một cây quất đẹp nếu không biết chăm sóc sẽ khiến cây bị úng, quả rụng. Kinh nghiệm của những người trồng quất cho biết, khi mua quất về nhà chơi tuyệt đối không nên tưới nước quá nhiều vào rể. Bởi khi cây đã được bấm lên khỏi đất và nuôi vào chậu thì rể cây rất yếu, do đó nếu tưới nhiều nước vào rể cây sẽ dễ sinh ra bị úng, quả theo đó rất nhanh rụng. Cách tốt nhất để giữ được cây luôn tươi và lâu rụng quả là chỉ nên phun nước và lá cây và quả, ngày một lần. Còn đối với đào, theo quan niệm phong thủy, hoa đào có thể trị bách quỷ và còn là biểu tượng cho sự đổi mới và sức sinh sôi phát triển mạnh mẽ. Tùy theo từng không gian của các gia đình, đào có thể được mua về cắm vào bình hoặc có thể trồng vào chậu to bày ở giữa nhà. Theo tìm hiểu từ những người am hiểu đào, khi chọn đào chơi cành về cắm vào bình, chúng ta nên tìm mua đào tơ, thân to mập, nhiều cành dăm, mắt dầy, nhiều nụ. Loại đào này không mang lá, nên sự mất nước qua lá không có hoặc rất ít. Do đó khi cắm đào vào bình chỉ cần đổ một ít nước giữ cân đối trọng lượng để bình khỏi đổ. Riêng đối với đào cây trồng vào chậu, thì chúng ta nên chọn những cây gốc lớn, thân đào thế to, khỏe sần sùi. Ngoài những cách chọn đơn giản trên, nhiều người cũng lựa chọn đào theo không gian, theo loại đèn, màu tường, cách trang trí đồ đạc trong nhà, với mục đích tạo sự hài hòa và sáng sủa cho căn nhà của mình. Theo đó, đối với những ngôi nhà nhỏ, với những chiếc đèn tuýp treo trên tường thì chúng ta nên chọn những cành đào phai để tạo cảm giác sáng sủa, nhẹ nhàng. Còn đối với những căn nhà rộng, thoáng nên dùng bích đào sẽ tạo được những điểm nhấn, cảm giác ấm cúng hơn. Khi chọn được một cành hoặc cây đào ưng ý rồi thì cách chăm sóc nó ra sao để nở hoa đúng trong 3 ngày Tết cũng rất quan trọng. Bạn có thể điều khiển cành đào nở nhanh hay chậm tùy theo ý muốn. Để đào được bền, tươi lâu, với đào được trồng trong chậu, bạn nên tưới thường xuyên, giữ cây sạch, mát. Muốn hoa đào nở nhanh, bạn có thể dùng một nắm vôi đắp quanh gốc, sau một đêm đào sẽ nở tung. Còn để hãm hoa nở quá nhanh, có thể dùng dao sắc cứa một vòng quanh thân, cách gốc cành đào 1 gang tay hoặc cho sỏi vào trong bình giữ lạnh để hoa nở chậm lại. Riêng đối với hoa lan, nếu chất trồng còn ẩm thì không nên tưới cây. Bình thường từ 2 - 3 ngày thì tưới nước 1 lần vừa đủ ấm. Đặc biệt, khi hoa tàn cây chuyển sang chậu khác rộng hơn và treo ở vị trí thoáng máit, và phải được che mưa. Điểm cần lưu ý khi chơi là là đặt biệt không để cây hoa trực tiếp ra ngoài ánh sáng mặt trời, không tưới nước trực tiếp vào bông hoa. Theo những người chơi hoa lan lâu năm, nhiệt độ thích hơn cho cây này là 18 - 25 độ C, với ánh sáng từ 30 - 40%, độ ẩm là 60 - 80%. Theo VnMedia. - Bộ NN&PTNT đang tiến hành lấy ý kiến xây dựng Dự thảo Quy chế quản lý cây cảnh, cây bóng mát và cây cổ thụ. Như thế, những cây cảnh triệu đô” sẽ bị đánh thuế khi Quy chế này được ban hành. Thị trường cây cảnh sắp hết giao dịch tự do Quy chế quản lý cây cảnh, cây bóng mát, cây cổ thụ đang được Bộ NN&PTNT chủ trì xây dựng và đang trong giai đoạn tiến hành lấy ý kiến trước khi ban hành. Thông tin này đã được webside Chinhphu.vn đăng tải. Như thế, khi quy chế này được ban hành, thị trường cây cảnh sẽ được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý. Những siêu cây tiền tỷ” thuộc đối tượng quản lý của Quy chế đang được lấy ý kiến xây dựng. Quy chế đang được tiến hành lấy ý kiến bao gồm 4 chương, 17 điều với các nội dung quy định cụ thể, trong đó có các nội dung về xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập – tái xuất, quá cảnh, chuyển khẩu cây cảnh, cây bóng mát và cây cổ thụ. Chủ cây muốn tham gia giao dịch sẽ phải thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến hồ sơ nguồn gốc cây; thủ tục hải quan; thực hiện các nghĩa vụ về thuế nếu có; giấy phép kiểm dịch thực vật nhập khẩu theo quy định của Bộ NN&PTNT; giấy phép nhập khẩu cua cơ quan quản lý Cites… Trong thời gian qua, cây cảnh đẹp thị trường cây cảnh đang hoạt động trong cơ chế giao dịch tự do. Lĩnh vực này sôi động không kém giao dịch BĐS, chứng khoán… với tổng số tiền giao dịch rất lớn, có những giao dịch tính theo con số triệu USD. Những người tham gia giao dịch chủ yếu bằng hình thức chuyển nhượng sang tay, tự mua bán… mà không có bất kỳ sự quản lý của cơ quan chức năng đối với những loại cây cảnh do người dân tự trồng, chăm sóc, tạo dáng mà có. Nhiều cây cảnh có giá trị thực sự khổng lồ. Giá trị kinh tế của nó tương đương với giá trị của một thương vụ giao dịch bất động sản, siêu xe… Khi Quy chế được ban hành, việc vận chuyển, cất giữ và kinh doanh cây cảnh, chủ sở hữu phải lập bản kê lâm sản và có xác nhận của UBND cấp xã hoặc cơ quan kiểm lâm. Đối với các cá nhân, hộ gia đình có đăng ký kinh doanh thì khi mua bán, vận chuyển phải có cả chứng từ, hóa đơn liên quan đến việc mua bán cây cảnh cho dù cây cảnh đó có nguồn gốc từ việc tự trồng hay khai thác từ tự nhiên. Chủ sở hữu về cây cảnh, cây bóng mát, cây cổ thụ sẽ bị cột” chặt bằng các quy định pháp lý. Những tổ chức, cá nhân kinh doanh cây cảnh, nếu việc giao dịch, vận chuyển không đảm bảo các giấy tờ pháp lý sẽ được xử lý theo quy định của pháp luật. Những thương vụ cây triệu đô” nhiều khả năng sẽ bị áp thuế. Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường cây cảnh trong những năm qua đã chứng tỏ, đây thực sự là một lĩnh vực kinh doanh mang lại nhiều lợi nhuận. Nhiều tỷ phú” đã ra đời từ việc kinh doanh thú chơi được cho là tao nhã, lành mạnh và đầy nghệ thuật này. Kiên Trung. Ông Nguyễn Bá Ngơi bên một chậu cây cảnh có giá trị. KTNT - Trong các hoạt động của Hội Làm vườn HLV TP.Hà Nội, công tác dạy nghề, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật luôn được các cấp Hội coi trọng. Để phù hợp với xu hướng phát triển, lãnh đạo Hội khuyến khích hội viên, nông dân xây dựng mô hình VAC hoặc trang trại theo hướng phục vụ đô thị, các lớp học, tập huấn cũng được tổ chức xoay quanh nội dung này.Từ một điểm sáng Phù Đổng Gia Lâm được coi là địa chỉ làm sinh vật cảnh mới và khá hiệu quả ở Thủ đô, trong đó, hội viên HLV và Sinh vật cảnh xã được xem là nhân tố tích cực mang nghề về làng. Đến nay, có đến 80% số hộ dân trong xã theo nghề trồng hoa, cây cảnh với thu nhập ổn định; 70% trong tổng số 162 hội viên của HLV và Sinh vật cảnh xã đạt thu nhập từ 100 đến vài trăm triệu đồng/năm nhờ nghề này. Để đạt được kết quả đó, theo ông Nguyễn Bá Ngơi, Chủ tịch HLV và Sinh vật cảnh xã Phù Đổng, là do Hội coi trọng công tác tập huấn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho nông dân và hội viên. Chỉ tính từ đầu năm 2011 đến nay, Hội đã tổ chức 2 lớp dạy nghề trồng hoa, cây cảnh cho 30 học viên theo chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn, thời gian học 3 tháng, với các kiến thức cơ bản và nâng cao trong lĩnh vực trồng hoa, cây cảnh; giáo viên là các chuyên gia đầu ngành đến từ Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội. Ông Ngơi cho biết, phần lớn học viên là hội viên HLV, ít nhiều đã có kiến thức về sinh vật cảnh nhưng họ vẫn muốn trau dồi thêm kiến thức mới để nâng cao hiệu quả sản xuất. "Nhờ coi trọng yếu tố thực hành, truyền đạt những kiến thức mới nên học viên rất hứng thú. Sau khóa học, bà con áp dụng vào khu vườn của mình và cho kết quả khá cao", ông Ngơi nói. Từ kết quả này, thời gian tới, HLV và Sinh vật cảnh Phù Đổng sẽ phối hợp với các ngành chức năng mở thêm 1 lớp dạy nghề làm hoa, cây cảnh ở 3 xã trên địa bàn huyện Gia Lâm là Phù Đổng, Trung Màu, Dương Hà, hướng đến xây dựng vùng trồng hoa công nghệ cao. Điều đáng ghi nhận là nhiều cơ sở HLV trên địa bàn TP. Hà Nội tích cực hưởng ứng chương trình dạy nghề cho lao động nông thôn bằng các lớp tập huấn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật hoặc xây dựng mô hình mẫu để bà con học tập và nhân rộng. Đến VAC thân thiện với môi trường Là một trong những đơn vị được chọn tham gia chương trình dạy nghề cho lao động nông thôn, Hội Làm vườn TP. Hà Nội đã chủ động phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội các quận, huyện, thị xã xây dựng chương trình đào tạo nghề phù hợp với đặc trưng, thế mạnh của Hội và với xu thế phát triển chung của nông nghiệp Thủ đô. Theo đó, trong 6 tháng đầu năm 2011, Hội đã mở được 6 lớp làm vườn - sinh vật cảnh ở các huyện Thanh Oai, Chương Mỹ, Ba Vì, Thạch Thất, Quốc Oai và thị xã Sơn Tây với hơn 300 người tham gia, thời gian học 3 tháng/lớp. Ông Đỗ Thanh Quang, Chủ tịch HLV TP. Hà Nội cho rằng, đây là xu thế phát triển tất yếu của nông nghiệp Thủ đô khi hướng đến những mô hình sản xuất công nghệ cao, trồng hoa, cây cảnh, rau an toàn... Chính vì vậy, Hội đã xây dựng chương trình chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, phổ biến kiến thức theo hướng này để hội viên và nông dân áp dụng vào thực tế một cách hiệu quả. Ngoài nghề trồng hoa, cây cảnh, HLV TP.Hà Nội còn tổ chức các cuộc hội thảo, tập huấn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật xung quanh mô hình VAC thân thiện với môi trường như tổ chức hội thảo khoa học chủ đề VAC thân thiện với môi trường tại các huyện Thường Tín, Phú Xuyên, Ứng Hòa, Mỹ Đức với 200 người tham gia; HLV Sóc Sơn hưởng ứng chương trình bằng cách tổ chức tập huấn kỹ thuật làm VAC cho 150 người, tổ chức một hội thảo chuyên đề về nuôi giun quế với 100 người tham gia. HLV các huyện Đông Anh, Đan Phượng, Phúc Thọ,... Cũng có nhiều hoạt động dạy nghề, tập huấn khá hiệu quả. Trước mắt, đã có 4 điểm VAC thân thiện với môi trường tại Thường Tín, Ứng Hòa, Mỹ Đức, Phú Xuyên, góp phần cải tạo môi trường nông thôn ngoại thành xanh - sạch - đẹp. Từ những kết quả đạt được, thời gian tới, HLV TP.Hà Nội sẽ đẩy mạnh chương trình dạy nghề cho nông dân và hội viên; tiếp tục tổ chức hội thảo khoa học VAC thân thiện với môi trường tại Chương Mỹ, Sóc Sơn, Đan Phượng, Gia Lâm để nhân rộng mô hình; xây dựng các mô hình trình diễn, trong đó đặc biệt quan tâm đến trang trại VAC sinh thái. Đây cũng là cách HLV thành phố hưởng ứng chương trình xây dựng nông thôn mới của Thủ đô. Khánh Nguyên. Lượng khách tìm đến mua hàng cũng vắng vẻ dần trong ngày cuối năm. 
Tìm kiếm mục quan trọng

ao bong da
áo bóng đá
ao bong da ha noi
áo bóng đá hà nội
áo bóng đá giá rẻ
ao bong da gia re
bán buôn áo bóng đá
ban buon ao bong da
áo bóng đá giá rẻ hà nội
áo bóng đá giá rẻ tại hà nội
áo bóng đá rẻ nhất hà nội
áo bóng đá tại hà nội


bán áo bóng đá tại hà nội

0 nhận xét:

Đăng nhận xét

 
 
Lên đầu trang